Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalı?

Hücrelerimizin fonksiyonlarını devam ettirebilmek için ihtiyaç duyduğu enerjiyi besinlerle karşılarız. Karbonhidrat ve yağ içeriği bulunan gıdalar vücudumuz tarafından glikoza dönüştürülür ve enerji için kullanılır. Glikoz kan ile hücrelere taşınır. Kan şekeri ise kandaki glikoz miktarının ölçülmesini ifade eder. Eğer olması gerekenden fazla glikoz varsa bu durum vücudumuzun çok sayıda dokusuna zarar verir. Bu yüzden kandaki glikoz seviyesi yükseldiğinde pankrasın beta hücreleri insülin üretir ve kandaki glikozun hücre içerisine alınmasını sağlar. Bu sayede kandaki glikoz düzeyi sağlıklı seviyeye gelir. Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrahi, Gastroenteroloji Cerrahisi ve Obezite Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Kuntay Kaplan kan şekerinin ne seviyede olması gerektiğini sizler için anlattı. 

Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalı?

Kan şekerinin sağlıklı aralığı 70 ila 120 mg/dl seviyesindedir. Bazı insanlarda insülin yeterli miktarda üretilemez ve bunun sonucunda kan şekeri seviyesi yükselmeye başlar. Bu kişiler diyabet hastası olarak tanımlanırlar. Kan şekeri değeri anlık olarak yükselmiş olabilir. Bu yüzden bu değer diyabet tanısı konulması için yeterli görülmez. Bu yüzden üç aylık ortalama kan şekeri düzeyine bakılarak hastanın durumu değerlendirilir. Kan şekerinin hemoglobin ile birlikte meydana getirdiği bileşiğin değeri yüzde 6-6,5 seviyelerinde ise prediyabet yani gizli şeker durumu söz konusudur. Ancak 6,5 ve üzeri değerler diyabet sınırları içerisinde değerlendirilir.

Açlık ve Tokluk Kan Şekeri Nedir?

Kan şekeri seviyesi hastalık, sağlık, tokluk ve açlık gibi hallerde farklılık gösterir. Açlık kan şekeri kişinin 8 -12 saat süren açlıktan sonra ölçülen kan şekerini ifade eder. Tokluk kan şekeri ise kişinin yemek yemeye başlamasının ardından iki saat sonra ölçülen kan şekeri düzeyini ifade eder. Kişide hipoglisemi, prediyabet ve diyabet olup olmadığını değerlendirirken bu ölçümler doktora veri sağlar.

Açlık / Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Olmalıdır?

Açlık kan şekeri normal koşullar altında 70 ila 100 mg /dl seviyelerinde olmalıdır. Eğer açlık şekeri 60 mg / dl seviyesinin altında ise bu durum hipoglisemiye yani kan şekeri düşüklüğüne işaret ediyor olabilir. Hipoglisemi son derece riskli bir sağlık sorunu olduğu için kan şekerinin düşüklük seviyesine göre gerektiğinde acil müdahalede bulunulmalıdır. Açlık kan şekeri 125 mg / dl seviyesinin üzerinde olması da diyabet hastalığı için önemli bir işarettir.

Tokluk kan şekeri ise 140 mg/dl seviyesine kadar normal olarak tanımlanır. Tokluk kan şekerinin 140 – 200 mg/dl arasında olması gizli şeker yani prediyabet olarak adlandırılır. Fakat 200 mg/dl üzeri kan şekeri diyabet hastalığı olarak adlandırılır.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Ölçülür?

Kan şekeri değeri hem ev ortamında hem de hastane koşullarında ölçülebilmektedir. Evde yapılacak ölçümler için cihazlar mevcuttur. Bu cihazlar kan örneği ile ölçüm yapar. Bu cihazlar birkaç saniye içerisinde kan şekeri ölçümü yapabilmektedir. Birçok cihaz ölçülen değerleri hafızasına kaydeder. Bu sayede evde düzenli olarak kan şekeri takibi yapmak mümkündür. Bilhassa insülin kullanması gereken diyabet hastaları düzenli olarak takip edilmeli hatta günde dört defa kan şekeri seviyesini ölçmelidir. İnsülin takibi diyabet hastaları için büyük önem taşır. Rahim kanseri de dahil olmak üzere çok sayıda kanser türünün tedavisi sırasında diyabet ve kronik hastalıklar tedavi sürecine zarar verir.

Hastane koşullarında kan şekeri ölçümü yapmak için ilk olarak kişiden bir kan örneği alınır. Alınan numune laboratuvara götürülür ve kan şekeri dışında başka değerler de incelenir. Uygulanan HbA1c testi diyabet hastalığının tanısının konulmasında büyük bir öneme sahiptir. Hastanelerde diyabet tanısı konulabilmesi için OGTT testi yani oral glukoz tolerans testi gerçekleştirilir. Ancak bu testin uygulanabilmesi için kişinin sekiz saat süresince aç kalması gerekir. Ardından glikoz yüklemesi yapılır ve iki saat sonra yeniden kan şekeri değeri ölçülür. Bu ölçüm sonrasında sağlıklı insanların bedeni insülin salgılar ve kan şekerini normal düzeylere getirir. Ancak diyabet hastalarında kan şekeri düzeyi normalin üzerinde çıkar.

Açlık Kan Şekeri Değeri İçin Kaç Saat Aç Kalmak Gerekir?

Açlık kan şekerinin doğru ölçülebilmesi için kişinin minimum 8-12 saat süresince aç kalması gerekir. Bu nedenle açlık kan şekeri değeri bir gece aç kalındıktan sonra sabah saatlerinde gerçekleştirilir.

Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Saat Sonra Ölçülür?

Tokluk kan şekeri düzeyinin doğru ölçülebilmesi için kişi yemek yemeye başladıktan sonra iki saat beklenir. Öğünden sonraki iki, üç saatlik zaman diliminin ardından tokluk kan şekeri ölçülebilir. Ancak bu süre dört saate çıkarsa ölçüm doğru sonuç vermeyebilir.

Açlık ve Tokluk Kan Şekeri Değeri Neden Yükselir?

Açlık ve tokluk kan şekeri düzeyini yükselten temel unsurlar sağlıksız yaşam alışkanlıkları, genetik etkenler ve yanlış beslenme davranışlarıdır. Yağlı ve karbonhidrat ağırlıklı besinleri kontrolsüzce tüketmek kan şekeri seviyesinin yükselmesine yol açar. Düzenli olarak yürüyüş ve egzersiz yapmıyor ve hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürüyorsanız kan şekeri seviyesinin yükselmesi kaçınılmaz hale gelir. Tüm bunların yanı sıra günlük yaşamdaki stres de kan şekeri seviyesini yükseltir. Diyabet hastaları ilaçlarını düzenli şekilde almadığı taktirde veya insülin kullanımı hatalı yapıldığında kan şekeri düzeyi yükselebilmektedir.

Açlık ve Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Düşürülür?

Kan şekeri seviyesini düşürmek için düzenli, sık ve az besin tüketmek faydalıdır. Ara öğünleri beslenme rutininize ekleyerek kan şekeri seviyenizi dengeli bir düzeyde tutabilirsiniz. Beslenme tedbirlerinin yanı sıra haftada en az beş gün orta tempo yürüyüşler yapabilir veya farklı egzersizler deneyebilirsiniz. İnsülin üretimi doğuştan sorunlu olan hastalar tüm bunlara karşın kan şekerini düşürmekte zorlanırlar. Bu gibi durumlarda doktor gözetiminde ilaç ve insülin uygulamalarına başvurulabilir.

Çocuklarda İdeal Kan Şekeri Değeri Ne Olmalıdır?

Ne yazık ki bazı çocukların pankreası doğuştan insülin üretemezler. Bu gibi durumlarda henüz çocukluk çağından başlayarak insülin tedavisi uygulamak gerekir. Diyabet hastası çocuklarda her gün düzenli şekilde kan şekeri ölçülmeli ve doktor tavsiyesiyle günde dörde kadar insülin uygulanmalıdır. Çocuklarda ideal kan şekeri düzeyi yaş gruplarına göre farklılık gösterir. 0-1 yaş bebeklerde 90-170 mg/dl açlık kan şekeri için normal kabul edilir. Tokluk kan şekerinde ise bu değer 120-200 mg/dl aralığındadır. 2-8 yaş arası çocuklarda açlık kan şekeri için ideal aralık 80/160, sekiz yaş sonrasında ise 80-130 mg/dl olarak belirlenir. Tokluk kan şekerinde ise 2-8 yaş arası110-190 mg/dl, sekiz yaş üzerinde 110-170 mg/dl normal olarak kabul edilir.

Yetişkinlerde Kan Şekeri Değeri Ne Olmalıdır?

Kan şekeri değerinin kaç olması gerektiği, kişinin yaşına, hastalık durumuna veya aç ya da tok olmasına göre değişmektedir. Yetişkin bireylerde kan şekerinin çocuklara kıyasla daha düşük seviyede olması gerekmektedir. Çocuklar ve yetişkinlerin normal kan şekeri düzeyleri arasında 20 ila 30 mg/dl fark bulunmaktadır. Yetişkin insanlar için normal kabul edilen kan şekeri düzeyi 70-100 mg/dl olarak kabul edilir. Tokluk kan şekerinde ise 70 ila 140 mg/dl seviyesi normal olarak tanımlanır. Eğer kan şekeri seviyesi 60 mg/dl altına inerse hipoglisemi ihtimali değerlendirilir.

Diyabet Hastalarında Kan Şekeri Değeri Nasıldır?

Diyabet hastalarında bazı özel durumlar söz konusudur. Kan şekeri açlık halinde toklukta olması gereken değerlerin bile üzerine çıkmaktadır. Yemek sonrasında kana iletilen glikoz miktarı insülinle düşürülemez. Bu yüzden de şeker yükselir. Pankreasın beta hücreleri insülin üretmekte yetersiz kalıyorsa hasta yaşamı boyunca insülin iğnesi kullanmalıdır. İnsülin iğnesi kullanması gereken bu hastalar tip-1 diyabet olarak adlandırılır. Tip 2 diyabet hastalığı ise insüline bağımlı olunmayan ve sonradan gelişen diyabet türünü ifade eder. Obeziteli bireyler, ailesinde şeker hastalığı öyküsü bulunanlar ve stres düzeyi yüksek kişiler tip 2 diyabet hastalığı için risk grubunda değerlendirilirler. Sağlıklı beslenerek ve düzenli egzersizler yaparak gerektiğinde ise doktor gözetiminde bazı ilaçlar kullanarak kan şekerini kontrol altına almak mümkündür. Kilolu hastaların kan şekeri seviyesini dengelemek diğer hastalara kıyasla çok daha zor olabilmektedir. Bu yüzden obezite ameliyatları diyabet hastalığının kontrol altına alınmasını kolaylaştırır. 

Diğer Blog Yazılarımız