Gizli Şeker (Prediyabet) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Prediyabet ya da halk arasındaki adıyla gizli şeker önemli bir sağlık problemidir. Tip 2 Diyabet tanısı konamasa bile kan şekeri düzeyi yüksek olan bireyler prediyabet olarak tanımlanırlar. Hemoglobin kaynaklı kan şekeri ölçümünün sonucunda bir insanın prediyabet olup olmadığı tespit edilir. Gizli şekerin temel nedeni insülin direncidir. Bu vakalarda vücut insülin üretir fakat bunu doğru şekilde kullanamaz. Bu hallerde kan şekeri seviyesi normalin üzerine çıkar. Fakat bu bir insana prediyabet tanısı konulması için yeterli değildir. Gizli şeker hastalığı tedavi edilmezse zamanla Tip 2 Diyabete dönüşebilir. Prediyabet, ilaç uygulamaları ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir. Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrah, Gastroenteroloji Cerrahı ve Obezite Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Kuntay Kaplan prediyabet (gizli şeker) rahatsızlığı hakkında merak edilenleri sizler için anlattı.

Prediyabet (Gizli Şeker) Nedir?

Gizli şeker rahatsızlığı kan şekerinin yüksek olduğu ancak tip 2 diyabet seviyesinin altında olduğu durumlarda söz konudur. Tip 2 diyabet tehlikesinin bir işareti sayılan prediyabet genellikle vücudun ürettiği insülini doğru biçimde kullanamadığı durumlarda oluşur.

İnsülin direncinin yol açtığı prediyabet hastalığı hareketsiz yaşam tarzından, genetik etkenlerden, obeziteden ve sağlıksız beslenme alışkanlıklarından kaynaklanabilir.

Tıpkı diyabet hastalığında olduğu gibi kişide fazla susama, sık idrara çıkma, aşırı yeme arzusu, el ve ayaklarda uyuşma gibi belirtilere neden olan prediyabet hastalığı aynı zamanda görüş bulanıklığı ve yara iyileşme süresinin uzaması gibi sonuçlar da doğurabilir.

Gizli şeker rahatsızlığı daha hareketli bir yaşam tarzı benimseyerek ve doktorun reçete ettiği ilaçları kullanarak kontrol altına alınabilir. Bu önlemler alınmadığı taktirde prediyabet zamanla tip 2 diyabete dönüşebilmektedir.

Prediyabet (Gizli Şeker) Nedenleri Nelerdir?

Gizli şekerin oluşmasında genetik etkenlerin önemli bir rol oynadığını belirtmekte yarar vardır. Bunun yanı sıra hareketsiz yaşam tarzı, obezite ve karın çevresinde aşırı yağlanma gibi etkenler de prediyabet gelişme riskini arttırmaktadır. Gizli Şeker nedenlerini sıralamamız gerekirse:

• Genetik unsurlar
• Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
• Uykusuzluk
• Yüksek stres düzeyi
• Karın çevresindeki aşırı yağlanma
• Hareketsiz bir yaşam tarzı
• Obezite
• Hipotiroidizm
• Ve kullanılan bazı ilaçlar gizli şekere neden olabilmektedir.

Gizli Şeker (Prediyabet) Belirtileri Nelerdir?

Prediyabet rahatsızlığı olan kişilerde kendilerini halsiz ve tükenmiş hissetme hali görülür. Açlık ve susuzluk hissi artış gösterir. Kişi gün içerisinde daha sık idrara çıkmaya başlar. Vücutta oluşan yaralar çok daha geç iyileşir. Gizli Şeker belirtilerini sıralamamız gerekirse:

• Glikoz eksikliğinden kaynaklanan tükenmişlik, yorgunluk ve halsizlik hissi
• Ağız kuruluğu
• Açlık hissi ve aşırı yaşama isteği
• Ellerde ve ayaklarda uyuşma
• İstem dışı kilo kaybı
• Enfeksiyon oluşumuna yatkınlık
• Vücutta yeni benlerin oluşması
• Görme bulanıklığı
• İdrar yolu enfeksiyonları (kadınlarda)
• Deri koyulaşması
• Regl döngüsünde dalgalanmalar

Gizli Şeker (Prediyabet) Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?

Prediyabet şüphesi duyulan kişiler açlık kan şekeri 100-125 mg/dsl düzeyinde olan kişilerdir. Bu insanlara yükleme testi yapılır. Kişiden en az sekiz saat süren bir açlığın ardından kan numunesi alınır. Sonrasında 75 gram ağırlığında şekerli bir solüsyon içirilir. Bunun ardından iki saat sonra kişinin kan şekeri düzeyi yeniden açılır. Bu testin sonuçlarına göre prediyabet tanısı konulabilir. Eğer bir kişide prediyabet tespit edilmişse yılda en az bir defa kan şekeri düzeyinin ölçülmesi tavsiye edilir.

Gizli Şeker (Prediyabet) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gizli şeker rahatsızlığının tedavisinde tıpkı tip 2 diyabette olduğu gibi sağlıklı beslenme ve daha hareketli bir yaşam tarzının benimsenmesi önemli bir yer tutar. Doktor gerekli gördüğü hallerde ilaç tedavisine başvurabilir. Günlük yaşamda tüketilen şekeri azaltmak, düzenli egzersizler yapmak, sağlıklı uyumak, yaşamdaki stres unsurlarından korunmak ve sağlıklı beslenmek prediyabetin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Bu sayede gizli şekerin tip 2 diyabete dönüşmesini önlemek mümkündür. Ancak tüm bunların uzman bir doktor ve diyetisyen kontrolünde yapılması gerekir.

Gizli Şekerin (Prediyabet) Görülme Sıklığı Nedir?

Dünya Diyabet Federasyonunun 2015 yılında yayınladığı rapora göre bu rahatsızlığın görülme sıklığı yüzde 6,7 olarak kayda geçmiştir. Türkiye’de yapılan araştırmalar ise prediyabet görülme sıklığının yüzde 30,4 olduğunu ileri sürer.

Normal Kan Şekeri Düzeyi Kaç Olmalıdır?

Normal olarak kabul edilen açlık kan şekeri düzeyi 100 mg/dl olarak değerlendirilir. Tokluk kan şekeri düzeyi ise 140 mg/dl’nin altında olmalıdır.

Prediyabet (Gizli Şeker) Nasıl Anlaşılır?

Eğer bir insanda öncesinde olmayan halsizlik, ağız kuruluğu, sürekli açlık hissi, cinsel problemler, el ve ayaklarda uyuşma gibi sorunlar gözleniyorsa bu durum gizli şekerden şüphe etmeyi gerektirir. Gizli şekeri olan kişilerde görüş bulanıklığı gözlenir ve yaralar normalde olduğundan daha geç iyileşir. Özellikle vücudun farklı noktalarında deri koyulaşması da prediyabetin önemli belirtileri arasındadır. Bunun yanı sıra vücudun farklı noktalarında yeni minik et benlerinin oluşması da prediyabetten şüphelenmeyi gerektirebilir.

Gizli Şekeri Anlamak İçin Hangi Testlere Başvurulur?

Prediyabet için uygulanan testler arasında A1C testi, FPG testi ve OGTT testi bulunur.

Gizli Şeker İyileşebilir Mi?

Prediyabet tedavi edilebilen ve kontrol altına alınabilen bir sağlık sorunudur. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimser, düzenli egzersizler yapar ve dengeli beslenirseniz prediyabetin üstesinden gelebilirsiniz.

Gizli Şekeri Olanlar Beslenmede Nelere Dikkat Etmeli?

Yağsız kırmızı et, sebze, meyve, balık ve tavuk eti, tam tahıl gibi gıdalar dengeli ve sağlıklı şekilde tüketilebilir. Kilo kontrolüne özen gösterilmeli ve fiziksel olarak aktif bir yaşam benimsenmelidir.

Prediyabet Gözler İçin Tehlikeli Midir?

Yapılan bilimsel çalışmalar, gizli şeker rahatsızlığının küçük bir oranda da olsa göze hasar verebildiğini göstermektedir.

Gizli Şeker Gebeliği Etkiler Mi?

Prediyabet gebelik döneminde hem anne hem de bebek sağlığı açısından risk oluşturabilmektedir. Bu yüzden gebelik planlamasının kan şekeri kontrol altına alındıktan sonra yapılmasında yarar vardır. Gizli şeker gebeliğe engel olmasa dahi anne için zorlayıcı olabilir.

Gizli Şeker ve İnsülin Direnci Aynı Şey Mi?

Hayır gizli şeker ve insülin direnci farklı kavramlardır. İnsülin direnci açlık veya tokluk kan şekerinin yükseldiği anlamına gelmez. Fakat yükselen ve doğru zamanda müdahale edilmeyen insülin direnci zaman içerisinde gizli şekere ve sonrasında da tip 2 diyabete dönüşebilir.

Gizli Şekerin Zararları Nelerdir?

Gizli şekerin insan bedeninde yarattığı tahribat tıpkı şeker hastalığının verdiği hasarlara benzer. Böbrek hasarı, sinir hasarı, damar sertliği ve göz hasarı gizli şekerin insan bedenine verdiği zararlar arasındadır.

Gizli Şeker (Prediyabet) Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Prediyabet rahatsızlığının tedavisi yaşam boyu sürdürülmesi gereken bir olgudur. Sağlıklı beslenme ve fiziksel olarak hareketli bir yaşam tarzı benimsemek yaşam boyunca devam ettirilmelidir. Ancak ilaç tedavisi doktor tavsiyesiyle ve doktorun belirttiği sürelerde devam ettirilir.

Gizli Şeker Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yan Etkileri Var Mıdır?

Prediyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar kişinin mide ve bağırsak sistemi üzerinde şişkinliğe yol açar. Kimi zaman bulantı ve ishal gibi bazı yan etkilerle karşılaşılabilir. Fakat tüm bu etkiler herkes için geçerli değildir.

Prediyabet Çocuklarda Görülebilir Mi?

Çocuklarda obezite varlığı gizli şeker ve tip 2 diyabet riskini doğurur. Çocuklar da tıpkı yetişkinler gibi gizli şeker tehlikesi altındadır.

Gizli Şeker Kilo Alınmasın Yol Açar Mı?

Prediyabet rahatsızlığı kişinin kilo vermesini zorlaştırır veya kilo almasına neden olabilir. İnsülin direnci ve gizli şeker kilo alımı konusunda birbirlerini tetikleyici etki yaratabilirler.

Prediyabeti Olan Hastalar Nelere Dikkat Etmeli

Fiziksel aktiviteler yapılmalı, dengeli ve sağlıklı beslenilmeli, düzenli uyku uyunmalı, kilo kontrolü yapılmalı ve kan basıncı, kolesterol, kan şekeri gibi değerler sık sık kontrol edilmelidir. Eğer sigara kullanılıyorsa bu alışkanlık terk edilmeli veya sınırlandırılmalıdır.

Prediyabet Risk Faktörleri Nelerdir?

• Vücut yağ oranının fazla olması
• Bel çevresinde yağ birikimi
• Kötü beslenme alışkanlıkları
• Hareketsiz yaşam
• İlerleyen yaş
• Ailenin tıbbi öyküsü
• Gestasyonel diyabet
• Sigara dumanı
• Uyku apnesi
• Polikistik Over Sendromu

Diğer Blog Yazılarımız