Rektal Kanama: Nedenleri, Tanı ve Tedavi Yaklaşımı

Makattan gelen kan, sindirim sistemi kaynaklı kanamaların sık rastlanan bir belirtisidir. Çoğu zaman dışkıda görülen kan ile fark edilir ve altında yatan neden kişiden kişiye değişebilir. Aşağıda, rektal kanamanın en yaygın sebepleri yer almaktadır:

Sık Görülen Nedenler

Hemoroid ve benzeri rahatsızlıklarda makattan kan gelmesi genellikle normal kabul edilir ve çoğu zaman tedavi gerektirmez. Ancak taze kan sızıntısı, anüs bölgesindeki çatlaklardan veya bağırsaklarda oluşan bazı sorunlardan da kaynaklanabilir. Kolon kanseri ve diğer bağırsak hastalıkları da rektal kanamaya yol açabilir. Doğru teşhis konulması için mutlaka tıbbi destek almak, hastalığın ilerleyişi ve tedavi planı açısından kritik önem taşır.

Hemoroid (Basur)

• Anüs çevresindeki damarların genişlemesi ile ortaya çıkar.
• Genellikle parlak kırmızı renkte ve ağrısız kanama yapar.

Anal Fissür (Makat Çatlağı)

• Sert dışkı geçişi nedeniyle anüs bölgesinde oluşan yırtıklardır.
• Dışkılama esnasında acı hissi oluşabilir ve kanama genellikle canlı kırmızı renkte görülebilir.

Kolorektal Polipler

• Kalın bağırsakta gelişen iyi huylu oluşumlardır.
• Kanama genellikle dışkıya bulaşmış şekilde fark edilir ve bazen belirti vermez.

Kolorektal Kanser

• Poliplerin zamanla kansere dönüşmesiyle ortaya çıkar.
• Kanama dışkıya karışmış veya gizli şekilde bulunabilir.

Divertiküler Hastalık

• Bağırsak duvarında oluşan küçük keseciklerin iltihaplanması veya kanaması sonucu oluşur.
• Ani, ağrısız ve bazen yoğun miktarda kan kaybına yol açabilir.

Enfeksiyon ve İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları

• Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi rahatsızlıklar, bağırsakta kanamaya yol açabilir.
• Kan genellikle mukus ve dışkı ile birlikte çıkar.

Anjiyodisplazi

• Bağırsak duvarındaki anormal damar yapılarından kaynaklanır.
• Daha çok ileri yaşta görülür.

Travma veya Yabancı Cisim

• Anüs bölgesine darbe ya da yabancı cisim girmesi sonucu kanama gelişebilir.

İskemik Kolit

• Bağırsak dokusuna giden kan akımının azalmasıyla oluşur.
• Genellikle yaşlı bireylerde gözlenir.

Hemoroid Ameliyatı Sonrası

• Cerrahi müdahale sonrası iyileşme döneminde geçici kanama görülebilir.

Rektal Kanamada Tanı Süreci

• Kanamanın kaynağını belirlemek ve doğru tedaviyi planlamak için hasta öyküsü, muayene ve gerekli testler yapılır.
• Hasta Hikâyesi
• Kanamanın süresi, rengi ve miktarı sorgulanır.
• Ağrı, dışkı renginde değişim, kilo kaybı veya ateş gibi eşlik eden belirtiler değerlendirilir.
• Önceden geçirilmiş bağırsak hastalıkları, aile öyküsü ve kullanılan ilaçlar öğrenilir.

Fiziksel Muayene

• Anal bölge incelenir, hemoroid, fissür veya yaralanma olup olmadığına bakılır.
• Rektal muayene ile kitle ya da anormal yapılar hissedilebilir.

Laboratuvar Testleri

Dışkıda görünmeyen kanın tespiti için testler yapılabilir, ayrıca karaciğer fonksiyonlarını değerlendiren analizler ve kan testleri de uygulanır.

Enfeksiyon şüphesinde dışkı kültürü istenebilir.

Görüntüleme ve Endoskopi

Kolonoskopi, rektal kanamanın nedenini bulmada en güvenilir yöntemdir.

Gerekirse BT anjiyografi veya kapsül endoskopi uygulanabilir.

Acil Durumların Yönetimi

• Yoğun ve hayati risk taşıyan kanamalarda hızlı müdahale gerekir.
• Tansiyon ve nabız gibi hayati bulgular stabilize edilmelidir.

Kolonoskopinin Rolü

Rektal kanamanın sebebini netleştirmede kolonoskopi kritik öneme sahiptir.

Amacı: Kanamanın kaynağını doğrudan görmek ve gerekirse biyopsi almak.

Hazırlık: Bağırsakların tamamen boşaltılması gerekir; bunun için diyet kısıtlaması ve laksatif ilaçlar kullanılır.

Sedasyon: Genellikle rahatlatıcı ilaç eşliğinde gerçekleştirilen bu uygulama, çoğu hastada acı hissi oluşturmaz ve kişiler çoğunlukla işlem günü içinde evlerine döner.

Gizli Kanamalar: Gözle fark edilmeyen küçük miktardaki kanamaların tespitinde etkilidir.

Tedavi Yaklaşımları

Tedavi, kanamanın altında yatan sebebin doğru belirlenmesine dayanır. Hastalık tespit edildikten sonra, duruma özel medikal ya da cerrahi yöntemler uygulanır.

Korunma ve Yaşam Tarzı Önerileri

• Lifli Besinler: Kabızlığı önleyerek bağırsak hareketlerini düzenler.
• Yeterli Su Tüketimi: Sindirimi kolaylaştırır.
• Düzenli Egzersiz: Bağırsak sağlığını destekler.
• Stres Yönetimi: İnflamatuvar bağırsak hastalıklarını tetikleyebilecek stresi azaltır.
• Periyodik Kontroller: Aile öyküsü olan kişilerde erken tanı için düzenli tarama önemlidir.

Diğer Blog Yazılarımız