Safra Yollarındaki Taşlar ve Çıkarılma Yöntemleri

Safra Kanalında Taş Ne Anlama Gelir?

Safra kanallarında oluşan taşlar, "koledok taşı" olarak bilinir ve bu durum, sindirim sistemini etkileyen ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Yağların sindirimi için gerekli olan safra, karaciğerde üretildikten sonra geçici olarak safra kesesinde birikir ve buradan bağırsaklara ulaşmak üzere safra kanalları yoluyla iletilir. Bu yolların içinde oluşan ya da safra kesesinden bu kanallara düşen taşlar, safra akışını bozarak sindirim sisteminin düzenini altüst edebilir. Böyle bir durumda sarılık, karın ağrısı ve enfeksiyon gibi problemler görülebilir.

Safra Yollarında Taş Varlığı Ne Tür Sorunlara Yol Açar?

• Safra akışı, karaciğerden on iki parmak bağırsağına doğru düzenli şekilde gerçekleşmelidir. Safra yollarında meydana gelen taş oluşumu, çeşitli sağlık sorunlarının gelişmesine neden olabilir.
• Bazı taşlar herhangi bir belirti vermeden bağırsaklara ulaşabilir.
• Bazı safra taşları, geçici bir tıkanıklık oluşturarak safra akışını engelleyebilir ve bu durum hastada ani fakat kısa süreli ağrı ataklarına yol açabilir. Eğer safra kanalı ile pankreas kanalı ortak bir açıklığa sahipse, bu durum pankreasın da etkilenmesine neden olur.
• Tek taş nadirdir; genellikle birden fazla taş söz konusudur ve bu durum zaman içinde tekrarlayan ataklara neden olabilir.
• Taşın Oddi sfinkteri çevresinde takılı kalması durumunda, safra ve pankreas kanallarının birlikte tıkanması mümkündür. Bu tıkanıklık zamanında müdahale edilmezse, ciddi enfeksiyonlara neden olan kolanjit ya da pankreas iltihabı gibi yaşamı tehdit edebilecek sağlık sorunları gelişebilir.
• Karaciğerin iç kısımlarındaki safra yollarında da taş oluşabilir. Bu durum genellikle Asya ülkelerinde görülür ve paraziter enfeksiyonlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu tür taşlar genellikle karaciğer apsesi ile kendini belli eder.

Safra Yolundaki Taş Nasıl Temizlenir?

Taşın yeri ve büyüklüğü, hangi tedavi yönteminin tercih edileceğini belirler. Taşın çıkartılması için başvurulan üç temel yaklaşım vardır:

1. Endoskopik Yöntem (ERCP)

Safra kanalının son bölümüne yerleşen taşlar çoğunlukla ERCP olarak bilinen endoskopik yöntemle vücuttan uzaklaştırılır. Bu yöntemde, özel bir cihazla ağızdan girilerek mide ve duodenuma ilerlenir ve tıkanıklık giderilir. Oddi adı verilen kas yapısı bulunarak özel bir kesi yapılır. Daha sonra balon ya da tel sepet gibi araçlarla taş, safra kanalından bağırsaklara doğru sürülerek çıkartılır. Ancak her zaman başarıyla sonuçlanmayabilir. İşlemin riskleri arasında pankreas iltihabı, iç organ delinmesi gibi ciddi komplikasyonlar bulunur.

2. Girişimsel Radyoloji

Eğer endoskopik yöntemle taş çıkarılamıyorsa, girişimsel radyoloji devreye girer. Cilt üzerinden yapılan girişimle karaciğer içindeki genişlemiş safra kanalına ulaşılıp bir kateter yerleştirilir; bu kateter sayesinde taş parçalanarak ya da çekilerek çıkartılır. Taş çıkartılamazsa, safranın dışarı akması sağlanır ve hasta ameliyata hazırlanır.

3. Cerrahi Müdahale

Endoskopik ya da girişimsel tekniklerin yetersiz kaldığı hallerde, cerrahi müdahale zorunlu hale gelir ve hasta açık ameliyata alınır. Bu müdahalede, safra yolu uygun bir noktadan açılarak taşlar çıkarılır. Eğer bu şekilde taşlara ulaşılamazsa, on iki parmak bağırsağına yapılan cerrahi bir kesiyle Oddi kası genişletilir ve taş buradan çıkarılır. Gerekiyorsa kanal yeniden yapılandırılır.

Taşın Yarattığı Riskler

Safra kanalındaki tıkanıklık zamanında giderilmezse, ciddi enfeksiyonlar ve pankreas iltihabı gibi yaşamı tehdit eden komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle tanıdan tedaviye kadar olan süreçte gastroenterolog, radyolog ve cerrahların koordineli hareket etmesi büyük önem taşır.

Diğer Blog Yazılarımız