Karaciğer Hastalıkları İçin Hangi Doktora Gidilir?

Karaciğer hastalıkları geniş bir yelpazeyi kapsar; yağlı karaciğerden hepatite, sirozdan karaciğer kanserine kadar birçok farklı rahatsızlık olabilir. Bu hastalıkların tanısı ve tedavisi için doğru uzmana gitmek, erken teşhis ve etkili bir tedavi süreci için kritik öneme sahiptir.

Karaciğer Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer hastalıkları, çoğu zaman sessizce ilerleyen ve başlangıç evresinde belirgin belirtiler göstermeyen rahatsızlıklardır. Erken dönemde fark edilmedikleri için tanı genellikle rutin kan testleri veya görüntüleme yöntemleri sırasında konulur.

Ancak hastalık ilerledikçe veya ciddi boyutlara ulaştığında şu şikayetler ortaya çıkabilir:

• Sarılık: Ciltte ve göz aklarında sararma, idrar renginde koyulaşma, dışkı renginde açılma.
• Yorgunluk ve Halsizlik
• Karın Ağrısı ve Karında Şişlik
• Mide Bulantısı ve Kusma
• İştahsızlık ve Kilo Kaybı
• Cilt Kaşıntısı
• Kolay Morarma veya Kanama: Pıhtılaşma faktörlerinin üretimindeki bozukluğa bağlı olarak kolay morarma veya kanama eğilimi.
• Ayak ve Bacaklarda Şişlik

Karaciğer Hastalıkları İçin Hangi Uzmanlık Alanlarına Başvurulur?

Karaciğer hastalıklarıyla ilgilenen temel uzmanlık alanı Gastroenteroloji'dir. Gastroenterologlar, sindirim sistemi hastalıkları ve karaciğer, safra kesesi, pankreas hastalıkları konusunda uzmandırlar.

Ancak karaciğer hastalığının türüne ve evresine göre farklı uzmanlık alanlarına da ihtiyaç duyulabilir:

• Gastroenterolog: Karaciğer hastalıklarının tanısı, takibi ve tedavisinde ilk başvurulacak ve genellikle ana hekimdir. Özellikle hepatit, siroz, yağlı karaciğer gibi kronik karaciğer hastalıklarında uzmandırlar.
• Hepatolog: Gastroenterolojinin bir alt dalı olan hepatoloji, özellikle karaciğer hastalıklarına odaklanmış bir alandır. Daha karmaşık veya nadir görülen karaciğer hastalıklarında hepatologlara danışılabilir. Türkiye'de genellikle gastroenterologlar hepatoloji alanında da yetkindir.
• Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı: Hepatit B ve C gibi viral hepatitlerin tanısı ve tedavisinde enfeksiyon hastalıkları uzmanları önemli rol oynar.
• Genel Cerrahi Uzmanı: Karaciğer kanseri, safra yolu tıkanıklıkları veya karaciğer nakli gibi cerrahi müdahale gerektiren durumlarda genel cerrahi uzmanlarına başvurulur. Özellikle karaciğer cerrahisi ve safra yolları cerrahisi alanında uzmanlaşmış genel cerrahlar, karaciğerle ilgili ameliyat gerektiren durumlarda tercih edilmelidir. Bu uzmanlar, karaciğer tümörleri, safra yolu tıkanıklıkları ve ileri cerrahi müdahale gerektiren karaciğer hastalıklarında deneyim sahibidir.
•  
• Radyoloji Uzmanı: Tanısal görüntüleme yöntemleri (ultrason, MR, BT gibi) ve bazen biyopsi işlemleri için radyologlar önemli rol oynar.
• Transplantasyon Ekibi: İleri evre karaciğer yetmezliği veya karaciğer kanseri gibi durumlarda karaciğer nakli değerlendirmesi ve sonrası için transplantasyon ekibi (cerrahlar, gastroenterologlar/hepatologlar, koordinatörler) devreye girer.

Gastroenterolog ve Hepatolog Arasındaki Farklar Nelerdir?

Karaciğer hastalıklarında doğru uzman doktora başvurmak, hastalığın teşhis ve tedavi sürecinde atılacak en önemli adımdır. Zamanında yapılan doğru yönlendirme, karaciğerin hasar görmesini önleyebilir ve tedavi sürecini kısaltabilir. Ancak birçok kişi gastroenterolog ile hepatolog arasındaki farkı bilmediği için hangi doktora gitmesi gerektiğinde tereddüt yaşar.

Karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma görüldüğünde veya hafif düzeyde karaciğer yağlanması tespit edildiğinde, ilk başvurulması gereken uzman gastroenterolog olmalıdır. Gastroenterolog, karaciğer hastalıklarının erken tanı ve tedavi sürecinde gerekli tüm değerlendirmeleri yapar.

Eğer hastada ileri evre siroz, karaciğer nakli gerektiren ciddi bir durum veya tedavisi karmaşık hale gelmiş hepatit varsa, bu noktada devreye hepatolog girer. Hepatolog, özellikle karaciğer nakli öncesi ve sonrası takip sürecinde ve ileri düzey karaciğer hastalıklarında uzmanlaşmıştır.

Karaciğer Hastalıklarının Tanısı Nasıl Konulur?

Karaciğer hastalıklarının tanısı, genellikle detaylı bir öykü, fizik muayene ve çeşitli tıbbi testlerle konulur:

• Kan Testleri: Karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST, GGT, ALP, bilirubin gibi), pıhtılaşma testleri, hepatit virüsü belirteçleri ve diğer spesifik kan testleri karaciğer sağlığı hakkında önemli bilgiler verir.
• Görüntüleme Yöntemleri:
  • Ultrasonografi (USG): Karaciğerin boyutunu, yapısını, yağlanma veya lezyon varlığını değerlendirmede ilk kullanılan yöntemdir.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans (MR): Daha detaylı görüntüler elde etmek ve lezyonların doğasını veya yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
  • Elastografi (Fibroscan): Karaciğerdeki sertliği (fibrozis veya siroz derecesini) non-invaziv olarak ölçmeye yarayan bir yöntemdir.
• Biyopsi: Kesin tanı için bazı durumlarda karaciğerden küçük bir doku örneği (biyopsi) alınarak mikroskop altında incelenmesi gerekebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Karaciğer yağlanması için hangi doktora gidilir?

Karaciğer yağlanması şüphesi veya tanısı durumunda, öncelikle bir gastroenterologa başvurmanız gerekir. Gastroenterolog, yağlanmanın derecesini belirleyerek uygun beslenme, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerekirse ilaç tedavisiyle süreci yönetir.

Karaciğer ağrısı nerede hissedilir?

Karaciğer ağrısı genellikle sağ üst karın bölgesinde, kaburgaların altında hissedilir. Ağrı künt bir sızıntı şeklinde olabileceği gibi, daha şiddetli ve batıcı bir karaktere de sahip olabilir. Ancak karaciğerin kendisi ağrı reseptörleri açısından fakir olduğu için, ağrı genellikle karaciğer kapsülünün gerilmesi veya komşu organların etkilenmesi sonucu hissedilir.

Karaciğer hastalıkları tedavi edilebilir mi?

Bu soruya verilen yanıt duruma göre değişiklik gösterir. Erken evrede yakalanan birçok karaciğer hastalığı (örneğin viral hepatitler, yağlı karaciğer) tedavi edilebilir veya ilerlemesi durdurulabilir. Siroz gibi ileri evre durumlarda tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve komplikasyonları yönetmeye odaklanır. Bazı ileri evre durumlarda karaciğer nakli tek tedavi seçeneği olabilir.

Hepatolog her hastanede bulunur mu?
Hayır. Hepatoloji genellikle üniversite hastaneleri veya büyük şehirlerdeki eğitim araştırma hastanelerinde bulunur.

Karaciğer naklini kim takip eder?
Karaciğer nakli sürecini ve sonrasını hepatolog yönetir.

Karaciğer sağlığı için ne yapmalıyım?
Karaciğer sağlığını korumak için eğer kullanılıyorsa alınan alkol tüketimini azaltmak, dengeli beslenmek, mutlaka düzenli egzersiz yapmak ve hepatit aşılarını ihmal etmemek büyük önem taşır.

Diğer Blog Yazılarımız