Obezite Cerrahisi Sonrası Spor Neden ve Nasıl Yapılmalı?

Dünya genelinde oldukça yaygın şekilde görülen ve gelişmiş ülkelerde giderek daha da yaygınlaşan obezite sorunu, tedavi edilebilen bir hastalıktır. Obezite tanısı almış kişilerin kalıcı tedavisi için obezite ameliyatları uygulanabilmektedir. Ancak ameliyat kendi başına mucizeler yaratmaz. Obezite ameliyatlarının ardından kişinin beslenme ve egzersiz önerilerine uyması gerekir. Bu sayede sonuçların kalıcı hale gelmesi mümkündür. Peki obezite cerrahisi sonrası spor neden önemlidir? Ne zaman ve nasıl spor yapmalıyız? Obezite Cerrahisi Uzmanı, Genel Cerrah ve Gastroenteroloji Uzmanı Doç.Dr. Kuntay Kaplan bu soruları sizler için yanıtladı.

Yazı İçeriği

• Obezite Cerrahisi Sonrası Fiziksel Aktivite

• Obezite Cerrahisi Sonrası Egzersiz Önerileri
• Ameliyattan Hemen Sonra
• Obezite Ameliyatından Sonraki İlk Haftalar
• Uzun Vadede Egzersiz

• Obezite Ameliyatı Sonrası Kas Kütlesini Korumak Neden Bu Kadar Önemli?
• Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmanın Kemik Sağlığı Üzerindeki Etkisi
• Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmanın Kalp ve Damar Sistemine Faydaları
• Metabolizma ve Hormonlar Üzerinde Egzersizin Rolü
• Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmanın Psikolojik Faydaları
• Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmak Komplikasyon Riskini Azaltır Mı?

Obezite Cerrahisi Sonrası Fiziksel Aktivite

Obezite ameliyatının ardından fiziksel olarak daha aktif bir yaşam tarzı benimsemek en az doğru beslenmek kadar önem taşıyor. Ancak bu fiziksel aktivitenin belli kurallar çerçevesinde yapılması gerekiyor. Bu kurallar şu şekildedir:

• Ameliyattan sonraki gün, yürüyüşlere başlanması gerekir.
• Hafif tempolu yürüyüşler için iki ila üç hafta süresince, daha yoğun sportif aktiviteler için ise bir ay süreyle beklenmeli.
• İlk bir aylık dönem yürüyüşler yapılmalı sonrasında ise haftalık 150 dakika orta yoğunlukta egzersizlere geçilmelidir.
• Kas kütlesi kaybetmemek için haftada iki, üç defa kas güçlendirici direnç egzersizleri yapabilirsiniz.
• Direnç egzersizlerini bir set ve on beş tekrar halinde yapabilirsiniz.
• Hedeflediğiniz kiloya ulaştıktan sonra bile egzersiz yapmayı sürdürmelisiniz.
• Her hastanın koşulları kendine özgü olduğu için kendiniz için en doğru egzersiz programını kendi doktorunuzla birlikte belirlemelisiniz.  

Unutmamak gerekir ki obezitenin nedenleri arasında ilk sırada fiziksel aktivite eksikliği ve kalori fazlası yer alır. Yüksek kalorili besinlerden aldığımız fazla enerji vücudumuz tarafından yağ olarak depolanır. Bu da obezite başta olmak üzere çok sayıda sağlık sorununa davetiye çıkartır.

Obezite Cerrahisi Sonrası Egzersiz Önerileri

Ameliyattan Hemen Sonra

Obezite ameliyatından sonra hastalar mümkün olduğunca çabuk yürümeye başlamalıdır. Birçok doktor, aksi bir durum olmadığı sürece ilk 7 ila 8 saat içerisinde hastasını yürümeye teşvik eder. Bu yürüyüşün hastayı yormaması yeterlidir. Bu yürüyüşler kan dolaşımın düzgün şekilde çalışmasını hızlandırır, emboli riskini azaltır ve kilo kaybetme sürecinizi destekler. Vücudunuzu zorlamadan yapacağınız yürüyüşlerin herhangi bir zararı yoktur. Yalnızca kendinizi yorgun ve bitkin hissettiğiniz anda durmayı bilmeniz gerekir.

Obezite Ameliyatından Sonraki İlk Haftalar

Obezite ameliyatının ardından 3-4 haftalık süreçte hastalar normal yaşamsal aktivitelerine dönebilmektedir. Birçok hasta bu dönemde işe başlayabilmektedir. Bu dönemde yüzme ve yürüme en ideal fiziksel aktivitelerdir. Zaman içerisinde diyet programı ile de birlikte hızlı bir kilo kaybı yaşanır. Yüksek tansiyon, uyku apnesi, kolesterol ve Tip 2 Diyabet gibi obezite ile ilişkili hastalıklarda da iyileşmeler yaşanmaktadır.

Doktorunuz kişisel durumunuzu da gözeterek ameliyatın ardından yapabileceğiniz fiziksel aktiviteler hakkında sizi bilgilendirir. Fakat genellikle ilk altı haftalık süreçte beş kilonun üzerinde ağırlıklar kaldırmamanızda yarar vardır. Ağırlık kaldırmak yalnızca iyileşme sürecinize zarar vermekle kalmaz aynı zamanda fıtık benzeri komplikasyonlara neden olabilir. 

Uzun Vadede Egzersiz

Ameliyatın ardından altı hafta ve daha uzun süre geçtikten sonra hastalar eski fiziksel aktivitelerini yerine getirebilmeye başlar. Unutmamak gerekir ki egzersiz, obezite cerrahisinin ayrılmaz bir parçasıdır. Fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı benimsemediğiniz sürece, yeniden kilo alma riski ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Obezite Ameliyatı Sonrası Kas Kütlesini Korumak Neden Bu Kadar Önemli?

Kilo verdikten sonra pek çok insan kas kütlesini önemsemez. Ancak kaslar metabolizmamızın merkez üssü gibi işlev görür. Kas kütlesi vücudumuz hiçbir şey yapmazken bile bir enerji harcar. Bu enerji harcamasının en önemli bileşenlerinden biri kas kütlemizdir. Yani kas kütlenizin gücü kalori yakma potansiyelinizle ilişkilidir.

Obezite ameliyatı geçirdikten sonra hızla kilo kaybeden hastalar kimi zaman kas kütlesini kaybedebilir. Bu da iskelet sistemini riske eder. Kilo vermiş olsanız bile hareket kabiliyetiniz kısıtlanabilir, kendinizi güçsüz ve enerjisiz hissedebilirsiniz. Direnç egzersizleri kas kütlenizi korumak ve zaman içerisinde geliştirmek için son derece faydalıdır. Ameliyatın ardından gelen dönemde kendinizi daha enerjik ve güçlü hissedebilmeniz için direnç egzersizleri yapmanız gerekir.

Bunun yanı sıra kas kaybı, uzun vadede kilonuzu korumanızı da zorlaştırır. Örneğin hızlı biçimde kilo kaybettiniz ve fakat kaslarınız da büyük oranda zayıfladı. Metabolik hızınızın yavaşlamasından dolayı daha az kalori yakmaya başlarsınız. Buna karşın beslenme alışkanlıklarınızı düzenlemediyseniz tekrardan kilo alma sonucu ile karşılaşabilirsiniz. Bu defa hem yüksek yağ oranı hem de zayıf kas kütlesi ile baş başa kalırsınız. Bu tablo kişinin sağlığı açısından çifte risk anlamı taşımaktadır. Dolayısıyla obezite ameliyatı sayesinde mümkün olan kilo kaybının uzun vadeli sürdürülebilir olması ve sağlıklı bir vücut için kaslarınızı sanki bir hazineyi korurcasına korumanız gerekir.

Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmanın Kemik Sağlığı Üzerindeki Etkisi

Obezite ameliyatının ardından kemik sağlığı ihmal edilebilmektedir. Fakat bu önem verilmesi gereken ciddi bir konudur. Bir yandan kilo verirken bir yandan kemiklerimizin mineral yoğunluğunda bir azalma yaşanabilir. Hormonal değişiklikler ve azalan mekanik yüklem bu azalmaya neden olabilir. Kiloluyken ağır vücudumuzu taşıyan kemiklerimiz, kilo verdikçe daha az baskıya maruz kalır. Bu duruma adapte olarak kemik yoğunluğumuzda azalma yaşanabilir. Bir diğer etken de beslenme alışkanlıklarıdır. Yeterince D vitamini, kalsiyum ve mineraller alınamazsa zamanla kemikler güç kaybı yaşayabilir. 

Direnç egzersizleri genel olarak kemiklerimize yarar sağlar. İskeletimizde bulunan kemikler ve onları taşımakla görevli kaslar uyarıldığında kemik dokusunda da yenilenme süreci hızlanır. Bu sayede kemik mineral yoğunluğunu iyileştirmek veya korumak mümkün olur. Bu yüzden düzenli olarak yürüyüşler yapılmalı, hafif tempolu koşular yapılmalıdır.

Operasyonun ardından yetersiz beslenen hastalarda kemikler zayıflamaya başlar. Protein eksikliği de kemik yapımına zarar verir. Bu yüzden yalnızca kalori yakma veya kas güçlendirme odaklı değil aynı zamanda kemik sağlığı için de spor yapılmalıdır.

Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmanın Kalp ve Damar Sistemine Faydaları

Obezite, kalp ve damar sağlığı için önemli bir risk faktörüdür. Fazla kilo, kalbin pompalaması gereken kan miktarının artmasına yol açar. Damarlar zamanla sertleşmeye ve yağlanmaya müsait hale gelir. Damarlardaki basıncı arttırarak tansiyon sorunlarına neden olur. Obezite ameliyatının ardından kilo kaybeden kişilerde kalbin yükü hafiflemeye başlar. Düzenli olarak egzersiz yapıldığında kalp kası güçlenmeye ve damarlar esnekleşmeye başlar.

Düzenli olarak fiziksel aktivitede bulunulduğunda kan basıncı dengelenir. Bunun yanı sıra kolesterol ve trigliserit benzeri kan yağları düzenlenir. Kalp ve damar hastalıklarına dair risk büyük oranda azalır.

Egzersizler damarlardaki endotel hücre fonksiyonunu iyileştirir. Bu hücreler damarların içini kaplayan bir tabaka oluştururlar. Egzersizler sayesinde bu hücreler daha sağlıklı şekilde çalışmaya başlar ve damarlarda genişleme sağlanır. Bu da kan akışının daha kolay hale gelmesini sağlar. Kalbin işini hafifleterek uzun vadede kalp ve damar sağlığının korunmasına yardımcı olur.

Metabolizma ve Hormonlar Üzerinde Egzersizin Rolü

Obezite ameliyatlarının ardından hızla kilo kaybeden hastalarda metabolizma hızı belli ölçüde azalır. Vücut giderek daha az enerjiye gereksinim duyar. Egzersizler metabolizma hızının yeniden canlanmasını sağlar. Bilhassa direnç egzersizleri, kas kütlesini destekler ve metabolizma daha aktif hale gelir.

Spor yapmak insülin duyarlılığını arttırır ve kişinin kan şekerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Bu durum tip 2 diyabet riskini azaltan önemli unsurlar arasındadır. Birçok insan ameliyatın ardından diyabet ilaçlarına giderek daha az gereksinim duyar.

Öte yandan spor yapmak stres hormonunu düzenler. Yüksek stres yağ depolama mekanizmasını etkilediği için kişinin kilo vermesini zorlaştırır. Bu bağlamda düzenli olarak spor yapmak vücudunuzun daha istikrarlı şekilde kilo kaybetmesini sağlar.

Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmanın Psikolojik Faydaları

Kilo kaybetmek yalnızca fiziksel bir dönüşüm değil aynı zamanda psikolojik de bir dönüşümdür. Kişinin görünümünün iyileşmesi aynı zamanda özgüveninin artmasını ve sosyal hayata daha rahat katılmasını sağlayabilir. Buna karşın unutmamak gerekir ki aşırı kilo kaybetmek bazı duygusal zorluklara da yol açabilir. Yeni bir bedene alışmak zorlu bir süreç haline gelebilir.

Bu dönemlerde düzenli olarak egzersiz yapmak endorfin ve serotonin gibi hormonların salgılanmasını arttırır. Bilimsel çalışmalar kişinin kendisini sinirli, mutsuz veya gergin hissettiğinde bile yarım saatlik bir yürüyüşün çok daha iyi hissetmesini sağladığı yönünde görüş bildirir. Yaşanılan bu duygu durum iyileşmesi, ameliyattan sonraki dönemde meydana gelebilecek stres ve kaygı gibi faktörlerle başa çıkmanızı kolaylaştırmaktadır.

Düzenli egzersiz yapmak kişinin kendisini başarılı hissetmesine ve özgüven kazanmasına yardımcı olur. Fiziksel sınırlarınızı genişletmek, sosyalleşmek ve benzeri durumlar kilo verme sürecinize destek sağlar.

Obezite Ameliyatı Sonrası Spor Yapmak Komplikasyon Riskini Azaltır Mı?

Obezite ameliyatı sonrasında da diğer tüm cerrahi prosedürlerde olduğu gibi komplikasyon riski yaşanabilir. Akciğer sorunları, yaraların iyileşme sürecine dair sorunlar, tekrardan kilo alma ve pıhtı oluşumu gibi risklerin azaltılmasında doğru planlanmış egzersiz programlarının büyük katkısı olur.

• Hafif tempo yürüyüşler, bacak kaslarının pompalama etkisinden dolayı toplardamarlarda kan göllenmesini engeller. Bacak damarlarında pıhtı oluşma riskini azaltır.
• Düzenli yürüyüşler ve nefes egzersizleri yapmak akciğerlerin kapasitesini arttırır. Bu da ameliyatın ardından meydana gelebilecek solunum yolu komplikasyonları ve zatürre riskini azaltır.
• Kan dolaşımı artar, dokulara ulaşan oksijen miktarı yükselir. Bu sayede yara iyileşmesi daha hızlı ve sorunsuz şekilde gerçekleşir. 
• Obezite cerrahisi hızlı bir kilo kaybı sağlar. Fakat uzun vadede hareketsiz bir yaşam yeniden kilo alınmasına neden olabilir. Düzenli egzersiz yapmak kalıcı şekilde kilo kontrolünün sağlanmasında etkilidir.
• Düzenli spor yapmak, vücudun aktif savunma mekanizmasıdır. Olası komplikasyonlara karşı doğal bir koruma sağlar.

Diğer Blog Yazılarımız