Safra kesesi taşları karaciğerin alt kısmında yer alan safra kesesinde meydana gelen, sertleşmiş birikintileri ifade eder. Sindirim sistemi için büyük önem taşıyan safra içerisindeki kolesterol, safra tuzları ve lesitinin çok hassas bir dengede var olmalıdır. Bu denge, bileşenlerin herhangi birinin lehine veya aleyhine bozulduğu taktirde safra taşı oluşma riski ortaya çıkar. Kristaller safra kesesi içerisinde dökülmüş hücreler ya da salgılanan mukusu bir çekirdek gibi kullanarak çevresinde birikim sağlar. Bu birikimin sonucunda da safra kesesi taşları meydana gelir. Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrahi, Gastroenteroloji Cerrahisi ve Obezite Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Kuntay Kaplan safra taşının kanala (safra yollarına) düşmesi hakkında bilgi verdi.
Safra kesesi taşı kişide herhangi bir şikayete neden olmadan doğruca safra kanalına düşebilir. Safra kesesinden safra kanalına düşen bir taş genellikle herhangi bir sıkıntı yaratmadan onikiparmak bağırsağına ulaşabilir. Fakat bazı durumlarda taş onikiparmak bağırsağına değil oddi sfinkteri adı verilen bölgede takılı kalabilir. Bu bölge açılıp kapanan ve safra akışının kontrolünü sağlayan noktadır. Safra taşının burada takılması şiddetli ağrı, yüksek ateş ve sarılık gibi sonuçlar doğurabilir. Bu tablo da kolajnit yani safra yolu iltihabına işaret eder.
Kolanjitin tanısı geç kalınmadan konulmalıdır. Tedaviye erken başlanmadığı taktirde çok ağır seyreden bir tabloya neden olur. Bazı hastalarda safra yolları ve pankreas kanalı birlikte onikiparmak bağırsağına açılır. Bu gibi durumlarda safra taşı bu bölgede kalırsa safra kanalı ile birlikte pankreas kanalının da tıkanmasına yol açar. Bu da safra taşından kaynaklı pankreatit durumuna sebep olur.
Pankreatrit vakalarının yarıya yakınının kaynağı bu durumdur. Bazı hastalarda safra kesesi taşı pankreatite neden olduktan sonra düşebilir veya sıkıştığı noktadan radyoloji, endoskopi ya da ameliyat yolu ile çıkartılabilir.
Safra yollarındaki safra taşları kesinlikle müdahale edilerek çıkartılmalıdır. Her tıbbi tabloda olduğu gibi safra yollarında takılı kalan taşların çıkartılması da mümkün olan en az travma ile çözülmelidir.
Bu noktada ilk tercih edilen yöntem ERCP isimli endoskopik yöntemdir. Hastanın onikiparmak bağırsağına ulaşıp safra yollarının alt kısmından balon veya basket ile bölgedeki taşlar çıkartılır.
ERCP yöntemi yalnızca karaciğer dışındaki safra yollarında bulunan taşların çıkartılmasında kullanılır. Safra kesesinde bulunan taşlar ERCP yöntemi ile çıkartılamaz. Kimi zaman balon ve basket ile safra yollarında yer alan taşlar düşürülemezse safra yoluna stent bırakılabilmektedir.
Kimi zaman hastalarda ERCP ile safra yolunun alt kısmına ulaşılabilmesini engelleyen, geçmişte geçirilen ameliyat söz konusudur. Bu gibi durumlarda ikinci ameliyatsız yöntem olan radyolojinin ultrasonografi rehberliğinde safra yollarına bir kateter yerleştirilir. Bu sayede taş dışarı alınabilir veya onikiparmak bağırsağına doğru itilebilir. Kimi zaman da ERCP ve PTKI’nın birlikte kullanılmasına karar verilebilir.
Copyright © 2025 Kuntay Kaplan Tüm Hakları Saklıdır