Günümüzde “şeker hastalığı ameliyatı” (metabolik cerrahi) yalnızca Tip 2 diyabet hastalarında uygulanır. Çünkü bu cerrahi müdahaleler, hala bir miktar insülin üreten pankreasın fonksiyonlarını düzenlemeye yöneliktir. Oysa Tip 1 diyabet hastalarında tanı konulduğunda insülin üretimi yapılamadığı için operasyonlar, bu hasta grubunda uygun değildir.
Bu cerrahi işlemle ince bağırsak-bölgeleri yeniden yapılandırılır ve pankreasın insülin üretimini artırmak yerine, vücudun mevcut insülini daha etkin kullanması sağlanır. Böylece insülin direnci azalır ve pankreas daha verimli çalışır.
Tip 1 diyabet hastaları için günümüzde geçerli ve etkin tedavi şekli, düzenli insülin enjeksiyonlarıdır. İnsülin tedavisinin yanı sıra şunlar da önerilir:
-Beslenme düzeni: Diyetisyen ve doktor kontrolünde glisemik indeksi düşük beslenme programları uygulanmalıdır.
-Egzersiz: Günde en az 30 dakikalık orta seviyeli egzersiz önerilir.
-Psikolojik destek: Kronik hastalıkla başa çıkmakta psikolojik destek büyük önem taşır.
-Hasta farkındalığı: Hastalığın kabulü ve yaşam biçimi uyumu tedavinin temelidir.
-Düzenli hekim kontrolü: Kan şekeri takipleri ve düzenli endokrinoloji muayeneleri şarttır.
-Bireysel beslenme planı: Hastaya özel diyet programları uygulanmalı, kulaktan dolma reçetelerden kaçınılmalıdır.
-Toplum bilinci: Okul, aile ve kamuoyunda bilinçlendirme çalışmaları desteklenmelidir.
-İnsülin sadece enjeksiyonla verilir; ağızdan alım sindirime uğradığında etkisiz olur.
-Günlük dozu; hastanın yaşı, kilo, fiziksel aktivitesi ve stres durumuna göre ayarlanmalıdır.
-Stresli durumlarda adrenalin artışı insülin ihtiyacını yükseltebilir. Bu yüzden stressiz bir yaşam önerilir.
Beslenme programına uymayan ve gerekli insülin miktarını almayan hastalarda hiperglisemi meydana gelir. Hipergliseminin belirtileri terleme, titreme, solukluk, huzursuzluk, sinirliliktir.
İlk müdahale için 2–3 adet kesme şeker hızlıca kullanılabilir.
Bilinç kaybı veya şuur derinleşmesi gibi kritik durumlarda ağızdan şeker veya su gibi besinlerin verilmemeli, glukagon enjeksiyonu uygulanmalıdır.
Her zaman taşınabilir diyabet kartı ve acil durum notu yanında bulunmalıdır.
Tip 1 diyabet hastaları için yurt dışında yapılan çalışmalarda gün içinde insülin kullanımı yerine adacık dokusu veya pankreas nakli üzerinde çalışmalar yapılıyor. Ancak bu tür nakillerde vücudun yeni dokuyu reddetme riski bulunuyor. Bu nedenle immunsüpresif olarak bilinen ilaçların kullanılması yönünde çalışmalar yapılıyor.
Copyright © 2025 Kuntay Kaplan Tüm Hakları Saklıdır